Ψηλοτάκουνα, τηλεργασία, μοναξιά: 15 μαθήματα που πήραν οι επιστήμονες όταν «πάγωσε» ο κόσμος

Τι συμβαίνει όταν οι αθλητικές ομάδες παίζουν σε άδεια γήπεδα; Όταν οι ασθενείς βλέπουν τους γιατρούς τους μέσω διαδικτύου; Όταν τα παιδιά σταματούν να πηγαίνουν σχολείο; Πότε οι γυναίκες σταματούν να φορούν ψηλοτάκουνα παπούτσια;

Οι πρωτόγνωρες ανατροπές που έφερε η πανδημία του κορονοϊού στις ζωές των ανθρώπων όλου του πλανήτη, έδωσαν μια σπάνια ευκαιρία στους επιστήμονες, για να μελετήσουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και να μάθουν περισσότερα για το ποιοι είμαστε και πώς ζούμε. Η έρευνα είχε να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις. Για παράδειγμα, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε εάν οι αλλαγές που παρατηρούνται προκλήθηκαν από το ίδιο το αντικείμενο της παρατήρησης ή από κάποια άλλη πτυχή της πανδημίας —ή αν θα μπορούσαμε να περιμένουμε το ίδιο αποτέλεσμα σε συνθήκες ομαλότητας. Ίσως ένα από τα πιο σημαντικά συμπεράσματα είναι ότι η επιστήμη είναι μια διαδικασία. Ακριβώς όπως οι αντιλήψεις μας για τις μάσκες ή τα εμβόλια άλλαξαν καθώς προχωρούσε η πανδημία, αυτά τα μαθήματα μπορεί επίσης να αλλάξουν με τον καιρό. Προς το παρόν, αυτά είναι 15 πράγματα που μάθαμε:

1. Μπορούμε να προστατευτούμε από την εποχική γρίπη

Η γρίπη ουσιαστικά εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι προφυλάξεις που έλαβαν οι άνθρωποι για να αποτρέψουν την εξάπλωση της Covid-19 έπαιξαν ρόλο στην πρόληψη άλλων αναπνευστικών ιών, διαπίστωσαν οι ειδικοί. Απλά μέτρα ατομικής προστασίας, όπως πλύσιμο χεριών, αποφυγή κοινωνικών συναναστροφών ή εργασιακών χώρων όταν κάποιος είναι άρρωστος, σε συνδυασμό με τον αντιγριπικό εμβολιασμό, βοηθούν τους ανθρώπους να παραμένουν υγιείς.

2. Λύθηκε το μυστήριο του πλεονεκτήματος της έδρας

Όταν οι αθλητικές ομάδες άρχισαν να παίζουν σε άδεια γήπεδα, οι ερευνητές μπορούσαν να μελετήσουν γιατί οι παίκτες φαίνεται να τα πηγαίνουν καλύτερα εντός έδρας. Διάφορες μελέτες διαπίστωσαν ότι, πράγματι, οι οπαδοί έκαναν τη διαφορά: οι γηπεδούχοι έπαιξαν χειρότερα χωρίς αυτούς. Είχαν λιγότερες πιθανότητες να κερδίσουν εντός έδρας και είχαν χαμηλότερες επιδόσεις. Άλλα στοιχεία που έπαιξαν ρόλο ήταν οι πτήσεις και οι αλλαγές ζωνών ώρας. Όταν επανεκκίνησε το NBA και οι 22 κορυφαίες ομάδες απομονώθηκαν στο Ορλάντο της Φλόριντα, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα ριμπάουντ, η ακρίβεια στα σουτ και οι νίκες ήταν όλα υψηλότερα μεταξύ των παικτών που δεν χρειάστηκε να ταξιδέψουν σε ζώνες ώρας, να υποστούν δηλαδή jet lag.

3. Οι έφηβοι χρειάζονται ύπνο

Οι περισσότεροι έφηβοι στερούνταν ύπνου πριν από την πανδημία -συνήθως δεν κοιμούνται πριν τις 23:00 και χρειάζονται περίπου 10 ώρες βραδινού ύπνου. Στην πανδημία, σε συνδυασμό με το κλείσιμο των σχολείων και την τηλεκπαίδευση που σε κάποια μέρη άρχιζε αργότερα, φαίνεται πως οι έφηβοι κοιμήθηκαν περισσότερο και ξυπνούσαν χωρίς ξυπνητήρι, σημάδι επαρκούς ύπνου. Οι έφηβοι έχασαν αυτά τα κέρδη, όταν τα σχολεία άνοιξαν ξανά στις συνήθεις ώρες έναρξης του μαθήματος. Άλλες έρευνες έχουν δείξει πως, όταν τα λύκεια ξεκινούν αργότερα, οι μαθητές έχουν βελτιωμένη συγκέντρωση, συμπεριφορά και ψυχική υγεία.

4. Τα ψηλά τακούνια δεν είναι απλά άβολα, είναι και επικίνδυνα

Από τον Μάρτιο του 2020, μειώθηκε κατακόρυφα ο αριθμός των γυναικών που πήγαν στα Επείγοντα των νοσοκομείων με κατάγματα ή διαστρέμματα, λόγω ψηλοτάκουνων παπουτσιών. Το 2020, υπήρξαν μόνο 6.300 επισκέψεις σε νοσοκομεία των ΗΠΑ για τραυματισμούς με ψηλά τακούνια, σε σύγκριση με 16.000 ανά έτος την προηγούμενη τετραετία, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ. Τώρα, εξετάζεται εάν οι τραυματισμοί έχουν αυξηθεί από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να εργάζονται ξανά στα γραφεία ή εάν η πανδημία έχει επιταχύνει την τάση προς τα φλατ και τα αθλητικά παπούτσια.

5. Οι ασθενείς δεν χρειάζεται να επισκέπτονται πάντα δια ζώσης τον γιατρό

Η τηλεϊατρική μπορεί κάποτε να ήταν ασυνήθιστη, ήδη όμως στην αρχή της πανδημίας αντιπροσώπευε τις μισές ιατρικές επισκέψεις στις ΗΠΑ, σύμφωνα με μελέτη. Ασθενείς και γιατροί έμειναν ικανοποιημένοι από τα διαδικτυακά ιατρικά ραντεβού. Η τηλεϊατρική μείωσε το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης και ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη σε χρόνιες ασθένειες και για ψυχοθεραπεία.

6. Οι γυναίκες είναι καλύτεροι ασθενείς από τους άνδρες

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό να φορούν μάσκες, να εμβολιάζονται και να ακολουθούν οδηγίες για τη δημόσια υγεία, σε σχέση με τους άνδρες. Αυτό ίσχυε σε πολλές χώρες. Όταν οι άνδρες και οι γυναίκες ζούσαν μαζί, ήταν λίγο πιθανότερο για τους άνδρες να ακολουθήσουν τους κανόνες δημόσιας υγείας, αλλά παρόλα αυτά λιγότερο πιθανό από τις γυναίκες. Μια ομάδα ερευνητών μελέτησε επαγγελματίες τενίστες στο U.S. Open το 2020. Οι γυναίκες είχαν περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να μην παρευρεθούν στο γεγονός λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια. Το εύρημα αυτό ταιριάζει με τις διαφορές των φύλων στην υγεία συνολικά, είπαν οι ερευνητές -οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να αναζητήσουν προληπτική φροντίδα, να επισκέπτονται γιατρούς και να ακολουθούν συστάσεις για την υγεία. Είναι ίσως ένας λόγος που οι γυναίκες τείνουν να ζουν περισσότερο.

7. Οι δουλειές του σπιτιού παρέμειναν γυναικεία υπόθεση

Κατά τη διάρκεια του lockdown, υπήρχαν περισσότερες οικιακές δουλειές. Περισσότερα πιάτα στοιβαγμένα, με τα παιδιά να γυρίζουν γύρω από τα πόδια των γονιών τους όλη την ημέρα. Αλλά ακόμα και όταν οι άνδρες δούλευαν από το σπίτι, οι γυναίκες εξακολουθούσαν να επωμίζονται περισσότερη οικιακή δουλειά. Οκτώ στις 10 μητέρες είπαν ότι διαχειρίζονταν την εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Αυτός θα μπορούσε να είναι ένας λόγος που η χρήση αντικαταθλιπτικών από τις μητέρες αυξήθηκε όταν έκλεισαν τα σχολεία, αλλά όχι και απο τους πατέρες. Οι μητέρες είχαν επίσης περισσότερες πιθανότητες από τους άνδρες να περικόψουν την εργασία τους — αν και επέστρεφαν το συντομότερο δυνατό.

8. Οι περιορισμοί στο αλκοόλ μπορούν να σώσουν ζωές

Σε πολλά μέρη υπήρχε απαγόρευση της κυκλοφορίας ή απαγόρευση πώλησης αλκοόλ κατά τη διάρκεια των lockdown – και φαίνεται ότι έσωσε ζωές. Στη Νότια Αφρική, οι εισαγωγές στα νοσοκομεία σε μονάδες τραύματος, καθώς και οι θάνατοι, μειώθηκαν. Στην Ινδία, οι εγκεφαλικές κακώσεις μειώθηκαν. Σε άλλα μέρη του κόσμου, ωστόσο, η χρήση αλκοόλ αυξήθηκε σημαντικά — και, μαζί με αυτήν, η ενδοοικογενειακή βία και άλλα προβλήματα.

9. Οι υπάλληλοι δεν χρειάζεται να είναι «αλυσοδεμένοι» στα γραφεία τους

«Η εργασία από το σπίτι λειτουργεί» αποφάνθηκε ο οικονομολόγος του Στάνφορντ, Νικ Μπλουμ. Οι ερευνητές εξακολουθούν να μελετούν πώς η εξ αποστάσεως εργασία επηρεάζει την παραγωγικότητα, τη συνεργασία και τη δημιουργικότητα. Όμως κάποια εκδοχή της, φαίνεται πως ήρθε για να μείνει: Λίγο πάνω από το 25% των αμειβόμενων ημερών εργασίας είναι πλέον από το σπίτι, σε σύγκριση με περίπου 7% πριν από την πανδημία. Η τηλεργασία έχει μειονεκτήματα — για εργασίες καινοτομίας και παροχής υπηρεσιών στα κέντρα των πόλεων. Αλλά έχει επίσης πλεονεκτήματα που οι εργαζόμενοι δεν είναι πρόθυμοι να εγκαταλείψουν, όπως ότι δεν υπάρχουν μετακινήσεις, η μεγαλύτερη συγκέντρωση και η διευκόλυνση των γονέων στη φροντίδα των παιδιών.

10. Οι οθόνες δεν αντικαθιστούν τις αίθουσες διδασκαλίας

Πέντε χρόνια αργότερα, τα δεδομένα είναι ξεκάθαρα: Όσον αφορά τη μάθηση, η τηλεκπαίδευση δεν αρκεί. Σε όλη τη χώρα, σε πλούσιες και φτωχές συνοικίες και σε μαθητές διαφορετικών φυλών, οι βαθμολογίες των τεστ στην ανάγνωση και στα μαθηματικά έπεσαν. Πολλοί μαθητές ακόμα δεν έχουν καλύψει το κενό. Υπήρχε απώλεια μάθησης ακόμη και σε χώρες με πολύ μικρότερο διάστημα με κλειστά σχολεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Άλλοι παράγοντες που εμπόδισαν τη μάθηση των μαθητών, είναι η φτώχεια και το άγχος, αλλά η σημασία της διαζώσης παρακολούθησης του σχολείου είναι ξεκάθαρη: Όσο πιο γρήγορα επέστρεφαν τα παιδιά στις τάξεις, ακόμη και για λιγότερες ώρες, τόσο καλύτερα τα πήγαιναν.

11. Πώς μειώθηκε η παιδική φτώχεια

Οι μηνιαίες επιταγές που έστελνε η κυβέρνηση των ΗΠΑ στους περισσότερους γονείς κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αποδείχτηκαν εξαιρετικά επιτυχημένο μέτρο στο να προστατεύσουν τα παιδιά από τη φτώχεια, σύμφωνα με σειρά ερευνών. Οι οικογένειες χρησιμοποίησαν τα χρήματα για να πληρώσουν για φαγητό, φροντίδα παιδιών, υγειονομική περίθαλψη και στέγαση. Τα οφέλη δεν ήταν μόνο οικονομικά – οι έλεγχοι βελτίωσαν την ψυχική υγεία και την οικογενειακή ευημερία των γονέων. Το 2022, όταν σταμάτησε η οικονομική βοήθεια, η παιδική φτώχεια διπλασιάστηκε.

12. Οι πρόωροι τοκετοί μπορούν να αποφευχθούν με τη φροντίδα των μητέρων

Οι πρώτες αναφορές ήρθαν από τη Δανία και την Ιρλανδία το 2020: Ο αριθμός των μωρών που γεννήθηκαν πρόωρα ή με πολύ χαμηλό βάρος γέννησης, μειώθηκε κατακόρυφα στις αρχές της πανδημίας. Σύντομα έγινε σαφές ότι αυτή η τάση ήταν παγκόσμια. Μια μελέτη υπολόγισε ότι παγκοσμίως, 50.000 πρόωρες γεννήσεις -κύρια αιτία βρεφικής θνησιμότητας – είχαν αποτραπεί μόλις τον πρώτο μήνα της πανδημίας. Οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι ακριβώς γιατί, αλλά η επικρατούσα θεωρία είναι ότι η παραμονή στο σπίτι ωφέλησε τις έγκυες γυναίκες: μπορούσαν να ξεκουραστούν περισσότερο και ήταν εκτεθειμένες σε λιγότερους στρεσογόνους παράγοντες, ρύπους και ιούς. Ίσως, ένα διάλειμμα στις εγκύους θα έκανε αυτές και τα μωρά τους πιο υγιή.

13. Τα δελφίνια «μιλούν» περισσότερο όταν δεν υπάρχουν άνθρωποι

Όταν οι άνθρωποι ήταν λιγότερο δραστήριοι – αυτό που οι επιστήμονες αποκαλούν ανθρωπόπαυση – τα ζώα άρχισαν να αναπαράγονται περισσότερο και να ταξιδεύουν μακρύτερα. Τα δελφίνια «μιλούσαν» περισσότερο, τα πουλιά άλλαζαν τα τραγούδια τους, οι θαλάσσιες χελώνες γεννούσαν περισσότερα αυγά. Αλλά η ανθρωπόπαυση αποκάλυψε επίσης τους τρόπους με τους οποίους τα ζώα έχουν προσαρμοστεί στους ανθρώπους και η εξαφάνιση των ανθρώπων διατάραξε τις λεπτές ισορροπίες. Σε ορισμένα σημεία έφτασαν αρπακτικά ή χωροκατακτητικά είδη. Η αστική άγρια ​​ζωή που είχε συνηθίσει να συνυπάρχει με ανθρώπους, όπως τα κοράκια ή τα ρακούν, υποχώρησε. Αυτό αποκάλυψε τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι απειλούν και προστατεύουν τον φυσικό κόσμο, είπαν οι επιστήμονες.

14. Τα δέντρα και τα φυτά κάνουν τους ανθρώπους πιο ευτυχισμένους

Οι άνθρωποι συνέρρεαν σε ανοιχτούς χώρους και περιοχές με δέντρα και φυτά, όταν μπορούσαν. Μια μελέτη στο Χονγκ Κονγκ συνέκρινε τους ανθρώπους που ζούσαν κοντά σε αστικούς χώρους πρασίνου με αυτούς που δεν ζούσαν και διαπίστωσε ότι τα πάρκα παρείχαν σωματική δραστηριότητα και λειτουργούσαν ως διέξοδος. Μια μελέτη σε εννέα χώρες διαπίστωσε ότι η πρόσβαση στη φύση —ακόμα και σε ένα μπαλκόνι ή σε έναν κήπο στο σπίτι— μείωσε το άγχος των περιορισμών και βελτίωσε τη διάθεση των ανθρώπων. Επίσης, μια μελέτη στην Ταϊβάν ανέλυσε την «αναλογία παραθύρων/τοίχων» στα δωμάτια καραντίνας των ανθρώπων και διαπίστωσε ότι περισσότερα παράθυρα, ειδικά αν οι άνθρωποι μπορούσαν να δουν βλάστηση, τους έκαναν πιο ευτυχισμένους.

15. Δεν υπάρχει υποκατάστατο για την ανθρώπινη επαφή

Σε όλο τον κόσμο, όταν οι άνθρωποι δεν έβλεπαν άλλους ανθρώπους, η ψυχική τους υγεία – όπως μετράται από τη μοναξιά, την κατάθλιψη και το άγχος – χειροτέρευε. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν ήταν υποκατάστατο και συχνά επιδείνων την ψυχική υγεία. Η πανδημία κατέστησε σαφές ότι η κοινωνικοποίηση είναι ιδιαίτερα σημαντική για δύο ηλικιακές ομάδες, είπαν οι ερευνητές: τους νέους και τους ηλικιωμένους. Η ομάδα των ηλικιωμένων είχε καλύτερη ψυχική υγεία, καρδιαγγειακή και γνωστική υγεία, όταν είχε δομημένη κοινωνικοποίηση, όπως δραστηριότητες σε κοινοτικά κέντρα, εβδομαδιαίες επισκέψεις ή τηλεφωνήματα.

(Πηγή: New York Times)

newsbomb.gr

Ακολουθήστε το zinapost.gr στο Google News και δείτε πρώτοι όλες τις ειδήσεις για Lifestyle, Showbiz, Gossip News και αποκλειστικά βιντεο.