Ανακαλύφθηκε ναυάγιο πλοίου 1.500 ετών που μετέφερε 10.000 κεραμικά πιάτα

Μία αξιοσημείωτη ανακάλυψη πραγματοποιήθηκε ανοιχτά στο Αϊβαλί, στο πλαίσιο ενός προγράμματος για την καταγραφή των ναυαγίων της Τουρκίας, με τίτλο: Blue Heritage (TUBEP).

Συγκεκριμένα όπως δημοσιεύει το enikos.gr, εντοπίστηκε ένα ναυαγισμένο εμπορικό πλοίο, ηλικίας 1.500 ετών, ρίχνοντας φως στο αρχαίο θαλάσσιο εμπόριο της Μικράς Ασίας.

Η υποθαλάσσια χαρτογράφηση της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής, διεξήχθη υπό την επίβλεψη του αναπληρωτή καθηγητή Harun Özdaş, του διευθυντή του κέντρου υποθαλάσσιων μελετών (SUDEMER) στο Πανεπιστήμιο Dokuz Eylül University, και με την άδεια από το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Η μελέτη διεξήχθη με τη χρήση ρομποτικών υποθαλάσσιων οχημάτων, κατασκευασμένων στην Τουρκία.

Το ναυάγιο, περίπου 4 χιλιόμετρα ανοιχτά της ακτής του Αϊβαλί, ταυτοποιήθηκε από την αναπληρώτρια καθηγήτρια Nilhan Kızıldağ, τον υποδιευθυντή του SUDEMER και την ερευνητική ομάδα.

Το ναυάγιο χρονολογείται στα τέλη του 5ου αιώνα μ.Χ., βάσει των προκαταρκτικών ευρημάτων.

Θεωρείται πως είναι ένα από τα σημαντικότερα ναυάγια με τη μεγαλύτερη συλλογή κεραμικών που έχει ανακαλυφθεί στο Αιγαίο και την Μεσόγειο, με σχεδόν 10.000 κεραμικά πιάτα να έχουν ανακαλυφθεί στο σημείο. Λόγω της τοποθεσίας του, στα ανοιχτά της θάλασσας, το ναυάγιο βρέθηκε σε εξαιρετικά καλή κατάσταση.

Οι πιθανές προελεύσεις του ναυαγίου

Η ερευνητική ομάδα, εικάζει πως το πλοίο μπορεί να ταξίδευε από την Βόρεια Αφρική ή την Κύπρο στην Κωνσταντινούπολη όταν βυθίστηκε, ενδεχομένως λόγω καταιγίδας.

Το ναυάγιο, εκτιμάται ότι έχει μήκος 15 μέτρα και πλάτος 9 μέτρα, ενώ μόλις ένα μικρό σύνολο αμφορέων βρέθηκε μαζί με τα πιάτα.

Ο Özdaş εξήγησε πως η ανακάλυψη εντάσσεται στο πρόγραμμα «Blue Heritage». Το πρόγραμμα αποσκοπεί στη δημιουργία ενός γεωγραφικού πληροφοριακού συστήματος, για τη θαλάσσια πολιτιστική κληρονομιά, στο πλαίσιο του οποίο έχει εφαρμοστεί τεχνολογία ηχοεντοπιστικών συστημάτων. Σε βάθος 43 μέτρων, εντοπίστηκαν ανωμαλίες, οι οποίες οδήγησαν στην ανακάλυψη του ναυαγίου.

«Ο υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμός μας, μας έδωσε τη δυνατότητα να κάνουμε καταδύσεις και να εντοπίσουμε το ναυάγιο», εξηγεί ο Özdaş.

Υπήρχαν τουλάχιστον 5 ή έξι διαφορετικά είδη από πιάτα στο φορτίο του πλοίου. Φωτογραφία: ΑΑ

«Η ανακάλυψη οφείλεται στα προηγμένα μας συστήματα ρομποτικής, καθώς το ναυάγιο βρίσκεται περίπου 4 χλμ. ανοιχτά της ακτής, σε βάθος 43 μέτρων. Η περιοχή υπερβαίνει τις συνηθισμένες δυνατότητας κατάδυσης. Ανακαλύψαμε ότι οι αμφορείς που βρήκαμε στις μελέτες μας, δεν ήταν συνηθισμένοι, αλλά μεγάλες στοίβες πιάτων, διατεταγμένα περίπου σε 15 με 20 συστάδες. Είναι το κυριότερο ναυάγιο με τη μεγαλύτερη συλλογή πιάτων στο Αιγαίο και την Μεσόγειο θάλασσα μέχρι σήμερα».

Η ομάδα πιστεύει ότι, το πλοίο μπορεί να προήλθε είτε από την Βόρεια Αφρική ή από την Κύπρο, με το ναυάγιο πιθανώς να αποδίδεται σε καταιγίδα.

Μία ανακάλυψη γεμάτη… από κεραμικά

Ο Özdaş σημείωσε επίσης πως τα κεραμικά που παράγονταν σε περιοχές όπως η Κύπρος, η Βόρειος Αφρική, η Αίγυπτος και η Συρία, ανταλλάσσονταν και μεταφέρονταν στην Ανατολία, την Ελλάδα ή την Ιταλία.

Έως σήμερα ωστόσο, δεν έχουν προκύψει σαφή στοιχεία αυτών των εμπορικών δραστηριοτήτων. Η ανακάλυψη του ναυαγίου, με το φορτίο των σχεδόν 10.000 πιάτων, είναι άνευ προηγουμένου σε έκταση και σημασία.

«Υπήρχαν τουλάχιστον 5 ή έξι διαφορετικά είδη από πιάτα στο φορτίο του πλοίου», εξηγεί ο Özdaş.

«Στα 30 χρόνια υποθαλάσσιας μελέτης στην περιοχή, η ανακάλυψη αυτού του πλούτου, συνιστά πηγή μεγάλης χαράς για εμάς. Το κύριο φορτίο του πλοίου, ήταν κεραμικά πιάτα και, μελέτες με φωτογραμμετρία, έχουν δείξει ότι στο σημείο υπάρχουν 10.000 πιάτα. Το ναυάγιο είναι σπουδαίας σημασίας, κυρίως επειδή έχει διατηρηθεί άθικτο και στην αρχική του κατάσταση. Η ποικιλία και η ποσότητα των τεχνουργημάτων, αναπαριστούν μια σημαντική συλλογή».

Το τουρκικό υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού ενημερώθηκε σχετικά με τα ευρήματα και υπάρχει πιθανότητα εκτενέστερης έρευνας το 2025.

Σύμφωνα με τον  Özdaş,  η ανακάλυψη είναι τόσο σημαντική, ώστε μπορεί να φιλοξενηθεί σε ένα μουσείο αφιερωμένο αποκλειστικά στα ευρήματά της.

«Έχουμε βρει αρκετά τεχνουργήματα – αρκούν να ανοίξουμε ένα μουσείο», είπε χαρακτηριστικά.