Χριστουγεννιάτικο καράβι: Ο βαθύς συμβολισμός των Ελλήνων

Όλοι μας συνδέουμε την εποχή των Χριστουγέννων με γλυκά, λαμπερούς στολισμούς, δώρα και γιορτινά τραπέζια. Αυτά όμως δεν θα ήταν τίποτα χωρίς την παρουσία των αγαπημένων μας προσώπων και δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να έρθουμε όλοι πιο κοντά, από την παρουσία ενός στολισμένου χριστουγεννιάτικου δέντρου. Πώς όμως ένιωθαν παλιά οι Έλληνες αυτή την «ζεστασιά» εφόσον το έλατο είναι ένα σχετικά ιστορικά πρόσφατο έθιμο; Τι στολίζαμε στη χώρα μας πριν το έλατο;

Η Ελλάδα είναι μια χώρα ιδιαιτέρως περήφανη για τους ναυτικούς και τους καπετάνιους της. Παλαιότερα λοιπόν, όταν οι γυναίκες περίμεναν στωικά τους ναυτικούς συζύγους τους να επιστρέψουν σπίτι, τον ερχομό τους γιόρταζαν με το χριστουγεννιάτικο καράβι. Συγκεκριμένα τη χριστουγεννιάτικη βάρκα, μια ξύλινη βάρκα που διακοσμούσαν με λαμπάκια και στολίδια, τοποθετώντας την είτε δίπλα από το τζάκι είτε έξω στην αυλή. Συνήθως, το στόλιζαν στις 6 Δεκεμβρίου προς τιμήν του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών.

Είναι δόκιμο να πούμε ότι το έθιμο αυτό δεν «μπήκε» κάποια στιγμή στα σπίτια των ανθρώπων σε αντίθεση με το δέντρο, αλλά ήταν ήδη εκεί. Μπορεί το στολισμένο έλατο να είναι μια ένδειξη θαλπωρής και ανανέωσης για τα νοικοκυριά αλλά δεν συγκρίνεται με την ιστορία που κουβαλάει το χριστουγεννιάτικο καράβι.

Τι συμβολίζει και πού το στολίζουν ακόμη;

Το χριστουγεννιάτικο καράβι ήταν σύμβολο καλωσορίσματος του άντρα κατά την εορταστική περίοδο, μετά από του γεμάτο φουρτούνες ταξίδι του στην θάλασσα. Εκτός από την ελληνική παράδοση και την σθεναρή ανάμειξη της χώρας μας με την ναυτιλία, το χριστουγεννιάτικο καράβι συμβόλιζε και την νέα ζωή των ανθρώπων από την γέννηση του Χριστού και ύστερα. Τα παιδιά στα νησιά των Κυκλάδων, κατασκεύαζαν καράβια από χαρτί και ξύλο και αφού τα στόλιζαν έβγαιναν τραγουδώντας στη γειτονιά περισυλλέγοντας από τον κόσμο καραμέλες και άλλων ειδών λιχουδιές. Σας θυμίζει κάτι;

Από το καράβι, στο χριστουγεννιάτικο δέντρο

Στην πραγματικότητα, η παράδοση του να στολίζουμε δέντρο, λέγεται ότι ήρθε από την Γερμανία και συγκεκριμένα το 1834, όταν στολίστηκε για πρώτη φορά. Συνεπώς είναι ένα ξενόφερτο έθιμο που δεν μπορούμε παρά να παραδεχτούμε ότι λατρεύουμε, από το να το στολίζουμε οι ίδιοι μέχρι να το χαζεύουμε με τις ώρες και να θαυμάζουμε την μεγαλοπρέπειά του.

Παρ’ ότι τα τελευταία χρόνια έχει αντικατασταθεί από το δέντρο, ορισμένοι επιλέγουν να τιμήσουν την ελληνική παράδοση. Συγκεκριμένα υπάρχουν ακόμη ορισμένες μικρότερες κοινωνίες, όπως για παράδειγμα τα νησιά που προτιμούν τον στολισμό του καραβιού αντί για το έλατο. Ίσως να θέλουν να κρατήσουν για λίγο ακόμη τον γλυκόπικρο συμβολισμό του…

Πηγή: exploringgreece.gr