Στόχος της κυβέρνησης είναι το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών να ψηφιστεί στην Ολομέλεια στις 15 Φεβρουαρίου. Στην περίπτωση που υποβληθεί στην Ολομέλεια της Βουλής αίτημα ονομαστικής ψηφοφορίας, όπου καταγράφεται η ατομική ψήφος, πρέπει το νομοσχέδιο να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των παρόντων, αλλά να μην είναι πλειοψηφία μικρότερη των 75 ψήφων.
Η κοινοβουλευτική συζήτηση που αρχίζει σήμερα, θα αποτελέσει ένα σημαντικό ιστορικό στοιχείο που θα διευκολύνει και την ερμηνεία του νόμου, στο μέλλον. Το εύρος της πλειοψηφίας που θα εξασφαλίσει εν τέλει το νομοσχέδιο, θα αφήσει το δικό του πολιτικό αποτύπωμα. Επισπεύδων υπουργός είναι ο Άκης Σκέρτσος. Το βάρος της εισήγησης της συμπολίτευσης θα σηκώσει η γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Συρεγγέλα. Και τα δύο αυτά στοιχεία φέρουν ιδιαίτερο συμβολισμό, για τη σημασία που αποδίδει η κυβέρνηση στην ισότητα στο γάμο.
Οι ηγεσίες του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ, της Νέας Αριστεράς και της Πλεύσης Ελευθερίας προσέρχονται στη συζήτηση με θετική προαίρεση. Στο δημόσιο διάλογο ωστόσο αρκετοί βουλευτές, κατά κύριο λόγο από τη Νέα Δημοκρατία, έχουν διαφοροποιηθεί και είτε θα καταψηφίσουν είτε θα απέχουν από την ψηφοφορία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει καταθέσει την δική του πρόταση νόμου, η οποία δεν αποκλείει το δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών να αποκτήσουν παιδί μέσω παρένθετης μητέρας. Κατά συνέπεια ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρεί την δική του πρόταση πληρέστερη από το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης και είναι ένα ερώτημα αν η ψήφος του θα είναι «ναι» σε όλα (και επί της αρχής και στα άρθρα).
Τι θεσμοθετείται
Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου, που η συζήτησή του αρχίζει σήμερα, θεσμοθετεί στην ελληνική έννομη τάξη τον γάμο μεταξύ δύο προσώπων ανεξάρτητα από το φύλο τους, προκειμένου να επιτευχθούν η ισότητα στον γάμο και η νομική προστασία οικογενειών. Η θεσμοθέτηση της ισότητας στον γάμο δημιουργεί και ισότητα στα δικαιώματα παιδιών ομόφυλων ζευγαριών που ήδη υπάρχουν.
Η κυβέρνηση έχει δηλώσει ότι «η προβλεπόμενη επέκταση του δικαιώματος σύναψης γάμου αποτελεί ένα αποφασιστικό βήμα προς την κατεύθυνση της εμπέδωσης της ισότητας και της άρσης του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων σε βάρος των ομόφυλων ζευγαριών και εντάσσεται στo ευρύτερο πλαίσιο της δημιουργίας μιας κοινωνίας χωρίς διακρίσεις. Έτσι η χώρα μας προστίθεται στον μακρύ κατάλογο των χωρών που αναγνωρίζουν την ισότητα στον γάμο, από μακρού χρόνου, όπως η Ολλανδία, το Βέλγιο, ο Καναδάς, η Σουηδία, η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Αργεντινή, η Δανία, η Γαλλία, η Βραζιλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, ή πιο πρόσφατα, όπως η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία, η Εσθονία, η Γερμανία, η Μάλτα, η Αυστραλία, η Ελβετία και οι ΗΠΑ (συνολικά 36 χώρες στον κόσμο)»..
Με τις τιθέμενες διατάξεις, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, προβλέπεται η δυνατότητα να συνάπτουν γάμο άτομα του ιδίου ή διαφορετικού φύλου.
Μετά την ψήφιση του νόμου, και τη δυνατότητα να τελέσουν πολιτικό γάμο ομόφυλα ζευγάρια, θα μπορεί ο ένας να υιοθετήσει το παιδί του άλλου ή να υιοθετήσουν, από κοινού, ένα παιδί.
Περιλαμβάνονται όμως στο νομοσχέδιο διατάξεις για την αναγνώριση των γάμων και των οικογενειών που έχουν δημιουργηθεί στο εξωτερικό. Άλλωστε και το Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου έχει πει ότι κριτήριο για την υιοθεσία δεν μπορεί να είναι ο σεξουαλικός προσανατολισμός του υποψήφιου θετού γονέα. Στην Ελλάδα σήμερα το Σύμφωνο Συμβίωσης δεν επιτρέπει την υιοθεσία. Το Σύμφωνο Συμβίωσης επιτρέπει μόνο την αναδοχή.
Με την προαναγγελία κιόλας της κατάθεσης του νομοσχεδίου αναπτύχθηκε μια «πολεμική» σε σχέση με την παρένθετη μητρότητα και την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Όμως αυτό δεν είναι θέμα που έχει να κάνει με το νομοσχέδιο για τον γάμο των ομοφύλων. Το νομοσχέδιο δεν αλλάζει τίποτε, σε σχέση με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Η θεσμοθέτηση της ισότητας στον γάμο δημιουργεί και ισότητα στα δικαιώματα παιδιών ομόφυλων ζευγαριών που ήδη ζουν και ανατρέφονται από ομόφυλους γονείς. Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα επίλυσης προβλημάτων που δημιουργούνται από τη μη αναγνώριση της συγγένειας των παιδιών αυτών με τον ένα γονέα τους, η οποία έχει ως συνέπεια να αποστερούνται μια σειρά δικαιωμάτων (γονική μέριμνα, διατροφή, κληρονομικό δικαίωμα) και να προσβάλλεται το δικαίωμά τους στην οικογενειακή ζωή. Στο νομοσχέδιο δεν υπάρχει «γονέας 1» και «γονέας 2». Οι μητέρες θα συνεχίζουν να λέγονται μητέρες και οι πατέρες θα λέγονται πατέρες.
Αλλαγές 41 χρόνια μετά
Το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο, έρχεται 41 χρόνια μετά τη μεταρρύθμιση του 1983, όταν έγινε αναμόρφωση, εκ βάθρων, του οικογενειακού δικαίου, την οποία έφερε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και είχε κεντρικούς άξονες την ισονομία ανδρών και γυναικών στο γάμο, την φιλελευθεροποίηση του διαζυγίου, την προστασία του παιδιού. Είχαν προηγηθεί το 1982 η καθιέρωση του πολιτικού γάμου και η αποποινικοποίηση της μοιχείας. Και εκείνες οι μεταρρυθμίσεις είχαν προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις. Σήμερα, το οικογενειακό δίκαιο εισέρχεται σε νέα φάση και εξελίσσεται αφού προηγουμένως το 2002, εισήχθη το νομοθετικό πλαίσιο για την παρένθετη κυοφορία, το 2008 εισήχθη το Σύμφωνο Συμβίωσης για τα ετερόφυλα ζευγάρια και το 2015 καθιερώθηκε το Σύμφωνο Συμβίωσης και για τα ομόφυλα ζευγάρια.