Instagram: Είναι απιστία ένα «like»; Γιατί η γενιά Z υιοθετεί την ψηφιακή κατασκοπεία

Πλέον ό,τι κάνουμε στο διαδίκτυο αφήνει ίχνη. Ίχνη που μπορούν πολύ εύκολα να εντοπιστούν και να δείξουν άμεσα πόσα ξοδέψαμε τελικά για την αγορά ενός δώρου ή την έκπληξη που θέλαμε να κάνουμε, ή σε ποιους κάναμε like ή κοιτάζαμε εξονυχιστικά τις φωτογραφίες τους. Τα δυο τελευταία, για εκείνους που βρίσκονται σε σχέση, φαίνονται να μην είναι και τόσο αθώα, καθώς ένα μπορεί να παραμείνει απλά μια εκδήλωση θαυμασμού ή να πυροδοτήσει ένα όχι και τόσο αθώο φλερτ με κάποιον άλλον, οδηγώντας στην απιστία. «Μικρο-απάτη» (Micro-Cheating), αυτός είναι λοιπόν ο όρος για αυτές τις μικρές πράξεις προδοσίας, που εντοπίζονται μέσα στην ατελείωτη ροή περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το TikTok και το Instagram.

Δυστυχώς το μέγεθος των ψηφιακών αλληλεπιδράσεων που έχουμε απλόχερα στις εφαρμογές αυτές, καθιστά δύσκολο να ξεχωρίσουμε ποιες από αυτές τις διαδράσεις είναι κατάλληλες και ποιες ξεπερνούν τα όρια. Για αυτό πολλοί άνθρωποι και κυρίως εκείνοι που ανήκουν στην γενιά των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – Gen Zeders -, παρακολουθούν επισταμένως τους λογαριασμούς των συντρόφων τους, για να εξακριβώσουν αν υπάρχει όντως λόγος ανησυχίας. Αυτό φυσικά εγείρει ένα ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα που ξεπηδάει από το ερώτημα: πόση τελικά από τη διαδικτυακή ζωή του συντρόφου μας δικαιούμαστε να γνωρίζουμε και πόση ιδιωτικότητα είναι σκόπιμο να εγκαταλείψουμε μέσα σε μια σχέση;

Ορισμός του Micro-Cheating

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν αναμφίβολα αλλάξει το τοπίο των ρομαντικών σχέσεων. Παρέχουν νέους τρόπους σύνδεσης, αλλά εισάγουν και πιθανές παγίδες. Η δυνατότητα σύγκρισης της σχέσης του καθενός με τις φαινομενικά τέλειες που εμφανίζονται στο διαδίκτυο μπορεί να οδηγήσει σε μη ρεαλιστικές προσδοκίες και δυσαρέσκεια. Επιπλέον, ο δημόσιος χαρακτήρας των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να ενισχύσει τα συναισθήματα ζήλιας και ανασφάλειας.

Για τη γενιά Z, τους ψηφιακούς ιθαγενείς που μεγάλωσαν παράλληλα με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, οι διαδικτυακές αλληλεπιδράσεις αποτελούν φυσική προέκταση της πραγματικής ζωής. Με αυτή την ενσωμάτωση έρχεται μια αυξημένη αίσθηση ευαισθητοποίησης -και μερικές φορές καχυποψίας- όσον αφορά τις διαδικτυακές δραστηριότητες των συντρόφων. Το ψηφιακό ντετέκτιβ, η πράξη της διερεύνησης της διαδικτυακής συμπεριφοράς κάποιου, έχει λοιπόν πλέον γίνει κοινή πρακτική. Η επάρκεια αυτής της γενιάς στην τεχνολογία σημαίνει ότι μπορούν εύκολα να εντοπίσουν ποιους ακολουθούν οι σύντροφοί τους, ποιων οι αναρτήσεις τους αρέσουν, ακόμα και ποιους επισημαίνουν στα σχόλιά τους, καταλαβαίνοντας τελικά αν υπάρχει το λεγόμενο «Micro-Cheating».

Η μικρο-απάτη αυτή ουσιαστικά αναφέρεται σε ενέργειες που υπολείπονται της σωματικής απιστίας, αλλά εξακολουθούν να προδίδουν την εμπιστοσύνη του συντρόφου μας με πιο ήπιους τρόπους. Αυτές οι ενέργειες μπορεί να περιλαμβάνουν την αποστολή μηνυμάτων σε έναν πρώην, το φλερτ με κάποιον στο διαδίκτυο ή ακόμη και το να κάνουμε λαικ στην ανάρτηση κάποιου στο Instagram. Ενώ λοιπόν ένα αθώο διπλό χτύπημα μπορεί να φαίνεται ακίνδυνο σε κάποιους, άλλοι το θεωρούν ως ένδειξη βαθύτερης συναισθηματικής δέσμευσης ή έλξης.

Για παράδειγμα, το να κάνετε συστηματικά like σε αναρτήσεις ενός συγκεκριμένου ατόμου μπορεί να εκληφθεί ως ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό. Για ορισμένους, αυτή η συμπεριφορά υποδηλώνει ένα επίπεδο συναισθηματικής επένδυσης που μπορεί να είναι ακατάλληλο εντός των ορίων μιας δεσμευμένης σχέσης.

Επαναπροσδιορισμός της απιστίας στην ψηφιακή εποχή

Είναι λοιπόν ένα λαικ στο Instagram σαν μια μικρο-απιστία; Η απάντηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ατομικές προοπτικές και τη συγκεκριμένη δυναμική της κάθε σχέσης. Αυτό που μετράει ως εξαπάτηση στις μέρες μας δεν περιορίζεται πλέον σε φυσικές πράξεις, αλλά επεκτείνεται στο ψηφιακό πεδίο, όπου ενέργειες που μπορεί να φαίνονται ασήμαντες μπορεί να έχουν σημαντικές συναισθηματικές επιπτώσεις.

Καθώς η γενιά Z συνεχίζει να αγκαλιάζει την ψηφιακή έρευνα, είναι σαφές ότι οι κανόνες των σχέσεων εξελίσσονται. Για όσους περιηγούνται στις σχέσεις στην ψηφιακή εποχή, είναι λοιπόν σημαντικό να θυμούνται ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για θετικούς, όσο και για αρνητικούς σκοπούς. Το να έχει κανείς επίγνωση του πώς οι διαδικτυακές του ενέργειες μπορεί να γίνουν αντιληπτές από τον σύντροφό του μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της εμπιστοσύνης και της αρμονίας. Επιπλέον, η πραγματοποίηση τακτικών διαλειμμάτων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να προσφέρει μια υγιή προοπτική και να μειώσει τις πιθανότητες παρεξηγήσεων.

Δεδομένης λοιπόν της υποκειμενικής φύσης του τι συνιστά μικρο-απάτη, η ανοιχτή επικοινωνία μεταξύ των εταίρων είναι ζωτικής σημασίας. Η συζήτηση και ο καθορισμός ορίων όσον αφορά τη διαδικτυακή συμπεριφορά μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή παρεξηγήσεων. Για παράδειγμα, ο ένας σύντροφος μπορεί να νιώθει άνετα με το να κάνει ο άλλος λαικ σε αναρτήσεις φίλων και γνωστών, ενώ ένας άλλος μπορεί να θεωρεί αυτή τη συμπεριφορά απαράδεκτη.

Ο ρόλος της εμπιστοσύνης

Η εμπιστοσύνη παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος κάθε υγιούς σχέσης. Ενώ η ψηφιακή έρευνα μπορεί να προσφέρει πληροφορίες για τις διαδικτυακές δραστηριότητες ενός συντρόφου, μπορεί επίσης να ενισχύσει την παράνοια και τη δυσπιστία. Η συνεχής παρακολούθηση μπορεί να οδηγήσει σε μια τοξική δυναμική όπου ο ένας σύντροφος αισθάνεται ότι ελέγχεται συνεχώς. Είναι σημαντικό να βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ της ενημέρωσης και του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής του άλλου.

Σε αυτό το νέο τοπίο, η διατήρηση ανοιχτής επικοινωνίας, η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και ο καθορισμός σαφών ορίων είναι πιο σημαντικά από ποτέ, καθώς τελικά, το κλειδί για μια υγιή σχέση στην ψηφιακή εποχή έγκειται στην κατανόηση και τον σεβασμό των προοπτικών του άλλου, τόσο online όσο και offline.