Aυτοί είναι οι κλεμμένοι Πικάσο και Μοντριάν: Πώς τους άρπαξε ο 49χρονος ελαιοχρωματιστής που είχε πάθος για την τέχνη

Λεπτομέρειες της κλοπής των πινάκων του Πικάσο και του Μοντριάν που πραγματοποιήθηκε το 2012 από την Εθνική Πινακοθήκη, παρουσιάστηκαν από την ΕΛΑΣ.

«Εγώ είμαι ένας άνθρωπος που αγαπάω την τέχνη, ήθελα να το κάνω για μένα, δεν είχα σκοπό να τα πουλήσω», είπε κατά πληροφορίες ο 49χρονος ληστής στους αστυνομικούς.

Έξι  μήνες ετοίμαζε την κλοπή, πήγαινε καθημερινά στην παλαιά Εθνική Πινακοθήκη, άλλοτε ως επισκέπτης, άλλοτε απ’ έξω, παρακολουθούσε, ήξερε μέχρι και πότε κάπνιζαν οι φύλακες, όπως ανέφεραν αστυνομικές πηγές.

Ο 49χρονος ληστής του εμβληματικού πίνακα «Γυναικείο κεφάλι» που είχε δωρίσει στον ελληνικό λαό ο ίδιος ο Πάμπλο Πικάσο, είχε δουλέψει ως ελαιοχρωματιστής και είχε γνώση από γυψοσανίδες και χώρους για να ξέρει πώς θα κάνει την παραβίαση.

Το έκανε μόνος του και  έκλεψε ό,τι βρήκε μπροστά του, όπως είπε. Οι αστυνομικοί εκτιμούν ωστόσο ότι όλα έγιναν βάσει σχεδίου. Πιστεύουν ότι περίμενε μια δεκαετία και μετά θα τους πουλούσε. Τον μικρό πίνακα όπως τον πήρε τον τσαλάκωσε και τον πέταξε στην τουαλέτα την ίδια μέρα.

Το «κουβάρι» άρχισε να ξετυλίγεται στις αρχές του χειμώνα, όταν έφτασε στις αρχές η πληροφορία για τον δράστη, με τους αστυνομικούς να ξεκινούν την παρακολούθησή του, καθώς διαπιστώθηκε ότι είχε επαφές στο εξωτερικό με ανθρώπους που ασχολούνταν με την τέχνη.

Τον Ιανουάριο μάλιστα διάβασε σε ρεπορτάζ ότι οι αστυνομικοί είναι στα ίχνη του κι έτσι μετέφερε τους πίνακες από την αποθήκη στην Κερατέα στη ρεματιά όπου τελικά βρέθηκαν τα έργα.

Σήμερα θα έφευγε για Ολλανδία και οι αρχές φοβήθηκαν να μην τον χάσουν και τον συνέλαβαν.

Στην παρουσίαση των λεπτομερειών της υπόθεσης όπου έδωσαν το παρών ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, παρουσιάστηκαν οι κλεμμένοι πίνακες.

Δείτε φωτογραφίες 

Χρυσοχοΐδης: Πολύ μεγάλη επιτυχία της Ελληνικής Αστυνομίας

Ως πολύ μεγάλη επιτυχία, χαρακτήρισε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μ. Χρυσοχοΐδης την εξιχνίαση της υπόθεσης κλοπής των πινάκων του Πικάσο και του Μοντριάν, κατά τη σημερινή κοινή συνέντευξη Τύπου με την υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη. Ο Πικάσο είχε χαρίσει τον πίνακα στον ελληνικό λαό για την αντίστασή του στη γερμανική κατοχή, όπως ανέφερε ο κ. Χρυσοχοΐδης, για να προσθέσει χαρακτηριστικά ότι «Έλληνας τους έκλεψε, Έλληνες τους έφεραν πίσω».

Ο διευθυντής της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής Π. Τζεφέρης τόνισε ότι ήταν θέμα τιμής για την Ελληνική Αστυνομία η εξιχνίαση της κλοπής και η επιστροφή των πινάκων στην Εθνική Πινακοθήκη, ενώ επισήμανε ότι υπήρχε συνεργασία της ΕΛΑΣ με ξένες αστυνομικές Αρχές.

Παράλληλα, ο επικεφαλής της Υποδιεύθυνσης Δίωξης Εγκλημάτων κατά Ζωής και Ιδιοκτησίας Γρ. Ζαχαράκης τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι ο 49χρονος συλληφθείς για την κλοπή, που είναι οικοδόμος στο επάγγελμα, διέπραξε μόνος του την κλοπή, σημειώνοντας χαρακτηριστικά ότι παρακολουθούσε επί έξι μήνες την Εθνική Πινακοθήκη και γνώριζε τα πάντα.

Μενδώνη: Χαρά και συγκίνηση για την ανάκτηση των έργων τέχνης

«Σήμερα είναι μια ξεχωριστή μέρα χαράς και συγκίνησης» είπε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη νωρίτερα σήμερα, σχετικά με την ανάκτηση του πίνακα του Πάμπλο Πικάσο «Γυναικείο κεφάλι» που είχε κλαπεί στις 9/1/12 μαζί με τον πίνακα του Πιετ Μοντριάν «Ανεμόμυλος Στάμμερ».

Στην διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον υπουργό Προστασίας του Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη η κυρία Μενδώνη δήλωσε μεταξύ άλλων: «Γιορτάζουμε τα 200 χρόνια της Επανάστασης του 1821. Ο πίνακας του Πικάσο φέρει ιδιαίτερη βαρύτητα και αξία για τον ελληνικό λαό καθώς ο Πικάσο το αφιέρωσε στον αγώνα του ελληνικού λαού εναντίον του φασιστικού άξονα και φέρει την ιδιόχειρη υπογραφή του ζωγράφου. Γι’ αυτό και άλλωστε ο πίνακας είναι αδύνατο να πωληθεί αλλά και να εκτεθεί καθώς είναι απολύτως ταυτοποιημένος ως προϊόν κλοπής από την Εθνική Πινακοθήκη. Η Εθνική Πινακοθήκη έκλεισε για ανακαίνιση το 2012 λίγο μετά την κλοπή. Άνοιξε τον Μάρτιο του 2021 για λίγες μέρες, προκειμένου να τιμήσει τον αγώνα ανεξαρτησίας και αυτοδιάθεσης του ελληνικού λαού. Ο συσχετισμός είναι προφανής» είπε η κ. Μενδώνη και προσέθεσε:

«Στις 14 Μαΐου άρχισε να υποδέχεται το κοινό της. Η Εθνική Πινακοθήκη επουλώνει το μέγιστο τραύμα της, την κλοπή του 2012 και το έργο επιστρέφει στη νέα ανακαινισμένη Εθνική Πινακοθήκη που δεν έχει τίποτε να ζηλέψει από τις πινακοθήκες της Ευρώπης. Το 2021 είναι η χρονιά της Πινακοθήκης» κατέληξε η υπουργός Πολιτισμού εκφράζοντας ευχαριστίες στον υπουργό Προστασίας του Πολίτη και τους συνεργάτες του για την αδιάλειπτη έρευνα και την ανάκτηση των έργων.

Υπενθυμίζεται ότι το «Γυναικείο Κεφάλι» φιλοτεχνήθηκε από τον Πάμπλο Πικάσο το 1939 και είναι πορτρέτο της συντρόφου του, Ντόρα Μάαρ. Το 1949 ο Πικάσο πρόσφερε το συγκεκριμένο έργο στον ελληνικό λαό για τη συμβολή του στην αντίσταση κατά τη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής.

Στο πίσω μέρος του πίνακα υπάρχει χειρόγραφη αφιέρωση του Ισπανού ζωγράφου, που αναφέρει: «Pour le Peuple Grec, Hommage de Picasso» (Για τον ελληνικό λαό, Φόρος Τιμής από τον Πικάσο).

Πώς έφτασε η αστυνομία στους κλεμμένους πίνακες του Πικάσο και του Μοντριάν

Ο εντοπισμός των τριών κλεμμένων πινάκων της Εθνικής Πινακοθήκης και η σύλληψη του μυστηριώδους δράστη, έλυσε ένα γρίφο που κράτησε σχεδόν δέκα χρόνια. Αφού ξεσκονίστηκαν νόμιμα και παράνομα auctions σε όλο τον κόσμο, ψάχτηκαν ιδιωτικές συλλογές, κλεπταποδόχοι και «μαύροι» διακινητές, οι πίνακες ανεκτίμητης αξίας βρέθηκαν τελικά σε μια ρεματιά στην Κερατέα. Ο 49χρονος δράστης, παντρεμένος – χωρισμένος με παιδιά, που μοίραζε τη ζωή του, μεταξύ Αγγλίας και Ελλάδας, λένε οι πληροφορίες, ότι ήταν απόλυτα συνεργάσιμος με τους αστυνομικούς και ομολόγησε πως ο ίδιος «εξαφάνισε» τα έργα τέχνης. Μάλιστα, οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι το πάθος του για την τέχνη ήταν αυτό που τον οδήγησε στην μεγάλη αρπαγή, ενώ δεν προσπάθησε, μέσω των υπόγειων διαύλων να τα σπρώξει και να βρει αγοραστή, καθώς ήξερε καλά, ότι κανείς δεν θα έδινε εκατομμύρια για να αγοράσει πίνακες που ουσιαστικά ποτέ δεν θα ήταν δικοί του. Δεν θα μπορούσε να τους εμφανίσει πουθενά και αν ποτέ τους έβρισκαν, τα αριστουργήματα θα επέστρεφαν στο Δημόσιο και οι κάτοχοι θα τιμωρούνταν. Ο 49χρονος αναμένεται μετά τις 12:00, συνοδευόμενος από τον δικηγόρο του κ. Σάκη Κεχαγιόγλου, να μεταβεί στον εισαγγελέα προκειμένου να λάβει προθεσμία, για να απολογηθεί.

Κεχαγιόγλου: O εντολέας μου έδειξε έμπρακτη μεταμέλεια

«Αποτελεί αδιαμφισβήτητη επιτυχία της Ελληνικής Αστυνομίας και του Τμήματος Διαρρηκτών η εξιχνίαση της πολύκροτης αυτής υπόθεσης και ως πολίτης εκφράζω την ικανοποίηση μου για την ανάκτηση από την Εθνική Πινακοθήκη και το Ελληνικό Κράτος δύο ανεκτίμητων έργων τέχνης.

Αποτελεί αδιαμφισβήτητο επίσης γεγονός ότι στην ανεύρεση και ανάκτηση αυτή, καθοριστικό ρόλο έπαιξε ο εντολέας μου, με την εξ αρχής πλήρη συνεργασία του με τις διωκτικές αρχές και την έμπρακτη μεταμέλεια που επέδειξε», ανέφερε σε δήλωσή του ο δικηγόρος του δράστη, κ. Σάκης Κεχαγιόγλου.

Οι έρευνες

Τους τελευταίους μήνες η Ελληνική Αστυνομία μαζί με την ΕΥΠ, ξεκίνησε μια προσπάθεια αναζωπύρωσης των ερευνών προκειμένου να βρεθούν τόσο ο πίνακας του Πικάσο όσο και τα άλλα δύο έργα -ο «Ανεμόμυλος Στάμμερ» (1905) από την πρώτη περίοδο του Ολλανδού Πιετ Μοντριάν και ένα σχέδιο θρησκευτικής απεικόνισης του Ιταλού Γουλιέλμο Κάτσια-, τα οποία και εκλάπησαν από το δίδυμο των αλλοδαπών φαντομάδων τα ξημερώματα της 9ης Ιανουαρίου του 2012 από την Εθνική Πινακοθήκη. Στόχος τους ήταν τα έργα να εντοπιστούν και να επιστρέψουν στην ανακαινισμένη πλέον Εθνική Πινακοθήκη.Το ενδιαφέρον των ερευνητών τράβηξε το γεγονός ότι ο ένας δράστης που μπήκε στην Εθνική Πινακοθήκη άνοιξε την κλειδαριά της μπαλκονόπορτας χωρίς να την παραβιάσει.

Επομένως, είτε είχε αντικλείδι που κάποιος του προμήθευσε, είτε ήταν «επιστήμονας» στο άνοιγμα κλειδαριών, και αυτό είναι ένα στοιχείο που ίσως φωτογραφίζει την ταυτότητά του. Έχοντας αυτό το στοιχείο υπόψη τους, αλλά και τη φιγούρα του δράστη -ψηλός, λεπτός, σχετικά νεαρής ηλικίας, με αριστοτεχνικές κινήσεις και εμπειρία στις νυχτερινές επιδρομές- άρχισαν να ερευνούν ποιοι αλλοδαποί με τέτοια χαρακτηριστικά αποφυλακίστηκαν το τελευταίο εξάμηνο του 2011 από ελληνικά σωφρονιστικά καταστήματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι σύνδεσμοι των ελληνικών και ξένων αρχών στον χώρο των συλλεκτών έργων τέχνης, αλλά και των ανθρώπων που τα διακινούν και τα εμπορεύονται υποστηρίζουν ότι ο συγκεκριμένος Πικάσο δεν υπάρχει σε καμία συλλογή συλλέκτη σε όλο τον κόσμο. Συνεπώς έλεγαν ότι ήταν κουκουλωμένος και κρυμμένος σε κάποια αποθήκη στην Ελλάδα.

Ο δράστης

Ποιος όμως είναι ο άνθρωπος που έπεσε στα χέρια των αρχών; Πρόκειται για έναν 49χρονο Έλληνα που στο παρελθόν είχε μπλέξει ληστεία και που δεν φαίνεται να έχει σχέση με το χώρο της τέχνης. Μοιράζει τη ζωή του σε Πόρτο Ράφτη και εξωτερικό, ομολόγησε πως κρύβεται πίσω από τη μεγάλη αρπαγή του Πικάσο και Μοντριάν, από την Εθνική Πινακοθήκη.

Ο άνδρας, αρχικά έκρυβε τους πίνακες σε μια αποθήκη στην Κερατέα και στην συνέχεια σε μια ρεματιά για να μην τους βρουν στην κατοχή του. Οι πρώτες πληροφορίες λένε ότι δεν κατάφερε ποτέ να τους βγάλει στο εξωτερικό για να τους σπρώξει στη μαύρη αγορά. Ο κλεμμένος από την Εθνική Πινακοθήκη πίνακας του Πικάσο με θέμα το «Γυναικείο κεφάλι» ήταν ένα αντίδωρο του μεγάλου ζωγράφου στον ελληνικό λαό για την αντίστασή του κατά των δυνάμεων του φασισμού. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα έργο με ανυπολόγιστη συμβολική αξία για την Ελλάδα.

Το «Γυναικείο κεφάλι», διαστάσεων 56×40 εκ., που φιλοτέχνησε το 1939 ο Ισπανός ζωγράφος, αποτυπώνει τη μούσα του, φωτογράφο Ντόρα Μάαρ, με την οποία έζησε μια θυελλώδη σχέση για εννέα ολόκληρα χρόνια. Ενας παράφορος έρωτας που ξεκίνησε στα 54 του χρόνια ενώ εκείνη ήταν μόλις 29 ετών, ο οποίος, αν και έληξε άδοξα, με την ίδια να βυθίζεται για πάντα στα σκοτάδια του εαυτού της και τη μοναξιά, παρέμεινε αιώνια μούσα και η πιο δυνατή σχέση της ζωής του. Μια σχέση που αποτυπώθηκε σε λευκό καμβά με γαλάζιες και πράσινες αποχρώσεις. Ο ίδιος, έχοντας βιώσει τον Ισπανικό Εμφύλιο, που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το διασημότερο δημιούργημα του, την «Γκερνίκα», αποφάσισε να δωρίσει το «Γυναικείο κεφάλι» στον ελληνικό λαό ως τιμητική προσφορά για τη στάση του απέναντι στον φασισμό και τον ναζισμό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. «Pour le peuple Grec. Hommage de Picasso» (Για τον ελληνικό λαό. Φόρος τιμής από τον Πικάσο), αναφέρει στο πίσω μέρος του καμβά η αφιέρωση που φέρει ημερομηνία 14/10/1939.