Tο χαρακτηριστικό του ηχόχρωμα, η αρχέγονη λεβεντιά του και ο ιδιαίτερος τρόπος που τραγουδούσε, έκαναν τον Δημήτρη Μητροπάνο αγαπητό σε όλο τον κόσμο.
Το πάθος που έβγαζε στα τραγούδια του μιλούσε κατευθείαν στην καρδιά των ακροατών.
Άνθρωπος μετρημένος στα λόγια του, μπεσαλής, ταπεινός και γεμάτος σεβασμό για τους συναδέλφους του, χωρίς δηθενιές και περιττά τσαλίμια.
Για έναν αξιοπρεπή άνθρωπο με μέτρο και ήθος, ζεστό και γενναιόδωρο που τον χαρακτήριζαν η σεμνότητα, η σκληρή δουλειά και η μεγαλοψυχία μιλούσαν όσοι τον γνώριζαν από κοντά αλλά και όσοι δεν είχαν την τύχη, τα ίδια θα επιβεβαίωναν.
Ένας ερμηνευτής που δε θέλησε ποτέ να αντιγράψει κανέναν, συνεργάστηκε με τεράστιους συνθέτες και στιχουργούς και όσοι του εμπιστεύθηκαν στίχους και μελωδίες, είδαν τα έργα τους στέκονται όρθια και αξιοπρεπή στο πέρασμα των χρόνων.
Ο Δημήτρης Μητροπάνος γεννήθηκε στην Αγία Mονή, μια συνοικία έξω από τα Τρίκαλα στις 2 Απριλίου του 1948. Μετά την τρίτη γυμνασίου, το 1964, κατέβηκε στην Αθήνα να ζήσει με τον θείο του στην οδό Aχαρνών. Προτού τελειώσει το γυμνάσιο άρχισε να δουλεύει ως τραγουδιστής.
Στην ίδια ηλικία, έπειτα από παρότρυνση του Γρηγόρη Μπιθικώτση, τον οποίο γνώρισε σε μία συγκέντρωση της εταιρίας του θείου του, στην οποία τραγούδησε, επισκέφτηκε την Columbia. Εκεί θα γνωρίσει τον Γιώργο Ζαμπέτα, δίπλα στον οποίο θα δουλέψει στα «Ξημερώματα».
«Στην Columbia πρωτοήρθα το 1965. Έτυχε ένας φίλος του θείου μου που ζούσαμε στην Αθήνα μαζί του, να γνωρίζει τον Καζαντζίδη. Πήγαμε στο σπίτι του και τραγούδησα. Μου είπε ότι θα ήταν καλό να ασχοληθώ με το τραγούδι.
Ένα μήνα μετά, σε μια συνεστίαση στο Πλακιώτικο σαλόνι τραγούδησα και με άκουσε ο Μπιθικώτσης, ο οποίος με πήγε στην Columbia, στην εταιρεία. Ήρθα μετά εδώ να κάνω δοκιμαστικό. Έτυχε την ημέρα εκείνη να είναι ο Ζαμπέτας, να ηχογραφεί κάτι και με συνόδευσε στο τραγούδι για να πω ένα τραγούδι» είχε πει ο Δημήτρης Μητροπάνος στην εκπομπή Δρόμοι της ΕΡΤ.
Τον Ζαμπέτα τον μνημονεύει ως μεγάλο του δάσκαλο και δεύτερο πατέρα. Όπως έχει δηλώσει:
«Ο Ζαμπέτας είναι ο μόνος άνθρωπος στο τραγούδι ο οποίος με βοήθησε χωρίς να περιμένει κάτι. Με όλους τους υπόλοιπους συνεργάτες μου κάτι πήρα και κάτι έδωσα».
Το 1966 ο Μητροπάνος συναντάται, τυχαία, για πρώτη φόρα με τον Μίκη Θεοδωράκη και ερμηνεύει, στη θέση άλλου καλλιτέχνη μέρη από τη «Ρωμιοσύνη» και το «Άξιον Εστί» σε μια σειρά συναυλιών στην Ελλάδα και την Κύπρο.
«Το 1966 ο Μίκης Θεοδωράκης αποφασίζει να κάνει κάποιες συναυλίες. Μου είπε ότι πρέπει να έρθω να τραγουδήσω. Η πρώτη συναυλία έγινε το 1966, μια Μεγάλη Δευτέρα στο θέατρο Παλλάς στη Θεσσαλονίκη.
Μετά περιοδεύσαμε στην Ελλάδα και την Κύπρο και καταλήξαμε στον Λυκαβηττό, μια εβδομάδα παρουσιάστηκε ολόκληρο το έργο του Μίκη. Την εποχή εκείνη τραγουδούσα τη Ρωμιοσύνη και το Άξιον Εστί, όταν δεν υπήρχε ο Μπιθικώτσης φυσικά. Στις συναυλίες που ήταν ο Μπιθικώτσης έλεγα τραγούδια από άλλους κύκλους» ανέφερε ο Μητροπάνος στην ίδια εκπομπή.
Το 1967 ο Μητροπάνος ηχογραφεί τον πρώτο του 45άρη δίσκο, με το τραγούδι «Θεσσαλονίκη». Είχε προηγηθεί η ηχογράφηση του τραγουδιού «Χαμένη Πασχαλιά», το οποίο όμως λογοκρίθηκε από τη Χούντα και δεν κυκλοφόρησε ποτέ.
Το 1972 υπήρξε ένας σημαντικός σταθμός στην μουσική καριέρα του Δημήτρη Μητροπάνου.
Ο συνθέτης Δήμος Μούτσης και ο ποιητής – στιχουργός Μάνος Ελευθερίου κυκλοφόρησαν τον «Άγιο Φεβρουάριο», με ερμηνευτές τον Μητροπάνο και την Πετρή Σαλπέα, σηματοδοτώντας ένα σταθμό στην ελληνική μουσική.
Ακολούθησαν «Ο Δρόμος για τα Κύθηρα» του Γιώργου Κατσαρού και «Τα Συναξάρια» του Γιώργου Χατζηνάσιου, έργα με απήχηση στο κοινό.
Στη μακρόχρονη πορεία του στο ελληνικό τραγούδι, ο Δημήτρης Μητροπάνος συνεργάστηκε με τους μεγαλύτερους δημιουργούς του τραγουδιού.
Η πολύ σημαντική συνεργασία με τον Θάνο Μικρούτσικο με τον δίσκο «Στου Αιώνα την Παράγκα», σε στίχους Άλκη Αλκαίου, Κώστα Λαχά, Λίνας Νικολακοπούλου και Γιώργου Κακουλίδη, αποτελεί στροφή του ερμηνευτή σε ακόμα πιο «έντεχνες» διαδρομές, διατηρώντας και πάλι την ταυτότητα του λαϊκού.
Στις 10 Σεπτεμβρίου 2009 έδωσε την πρώτη του προσωπική συναυλία στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού, μ’ ένα πρόγραμμα – αναδρομή στα 40 χρόνια της καλλιτεχνικής του πορείας.
Μία ιστορική συναυλία, που ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε σε διπλό δίσκο από τη Minos – EMI με τίτλο «Τα τραγούδια της ζωής μου».
Η τελευταία του δισκογραφική δουλειά κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 2011 με τίτλο «Εδώ είμαστε», σε μουσική Σταμάτη Κραουνάκη.
Τον Ιούνιο του 2012, κυκλοφορεί το άλμπουμ-αφιέρωμα στον συνθέτη Μάριο Τόκα με τίτλο «Ήλιος Κόκκινος», στο οποίο συμμετέχει μεταξύ άλλων ο Δημήτρης Μητροπάνος με τρία τραγούδια («Της Μοναξιάς Οι Σκλάβοι», «Γράψε Μου Κάτι», «Υπάρχουν Κάτι Μελωδίες»).
Τα εν λόγω τραγούδια σε μουσική του Τόκα είναι και τα τελευταία που ηχογράφησε ο Δημήτρης Μητροπάνος και μάλιστα λίγες μέρες πριν το θάνατό του.
Μεγάλες, διαχρονικές του επιτυχίες ήταν τα τραγούδια «Σ’ Αναζητώ Στη Σαλονίκη», «Πάντα Γελαστοί», «Ρόζα», «Τα Λαδάδικα».
Ο Δημήτρης Μητροπάνος παντρεύτηκε δύο φορές. Πρώτα με τη Φανή Σταμάτη και μετά με τη Βένια Μητροπάνου, με την οποία απέκτησε δύο κόρες, την Αναστασία και τη Μυρσίνη.
Στις 17 Απριλίου του 2012, ο μεγάλος Έλληνας ερμηνευτής μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Υγεία με οξύ διαρροϊκό σύνδρομο και εμετούς.
Εκεί εμφάνισε πνευμονικό οίδημα και μεταφέρθηκε στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, όπου και άφησε την τελευταία του πνοή στις 11:00 το πρωί, σε ηλικία 64 ετών.
Η κηδεία του έγινε στις 19 Απριλίου 2012, στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.
«Ρόζα»: Το ξεχασμένο ζεϊμπέκικο που προσπέρασε η Χάρις Αλεξίου, το πήρε ο Μητροπάνος και έγινε ύμνος
Πολλά είναι τα τραγούδια που έχουν τη δική τους ιστορία και η Ρόζα είναι αναμφισβήτητα ένα από αυτά. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι η Ρόζα, είχε μείνει για 20 χρόνια μέσα σε ένα συρτάρι…
Το μακρινό 1976, ο ποιητής Άλκης Αλκαίος είχε στείλει το ποίημά του «Η Ρόζα», στον Θάνο Μικρούτσικο για να το μελοποιήσει.
Ο γνωστός συνθέτης έμενε τότε σε ένα διαμέρισμα στην Αθήνα. Τη μέρα που εμπνεύστηκε τη μουσική η ώρα ήταν περασμένη και κάπως ακατάλληλη για ηχογράφηση.
Ο Θάνος Μικρούτσικος, σεβόμενος τους ενοίκους, ηχογράφησε το κομμάτι πατώντας προηγουμένως τη σουρντίνα του πιάνου – ένα εξάρτημα που προσαρμόζεται στα έγχορδα όργανα για να «πνίγει» τον ήχο. Το αποτέλεσμα δεν ήταν και το καλύτερο δυνατό.
Ο Θάνος Μικρούτσικος έπαιξε τη Ρόζα, μεταξύ άλλων, και στη Χαρούλα Αλεξίου, αλλά η κακή ποιότητα του ήχου φαίνεται πώς δεν έπεισε την σπουδαία ερμηνεύτρια με αποτέλεσμα εκείνη να προσπεράσει το κομμάτι χωρίς να θέλει να το ερμηνεύσει.
Και κάπως έτσι η Ρόζα επέστρεψε στο συρτάρι…
Ο Θάνος Μικρούτσικος συναντά για πρώτη φορά δισκογραφικά τον Δημήτρη Μητροπάνο το 1996 στον δίσκο «Στου αιώνα την παράγκα» σε στίχους Άλκη Αλκαίου, Κώστα Λαχά, Λίνας Νικολακοπούλου και Γιώργου Κακουλίδη.
Όταν έληξε η υπουργική θητεία του Θάνου Μικρούτσικου στο υπουργείο Πολιτισμού με την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, ο γνωστός συνθέτης αναζητούσε ερμηνευτή για τον νέο του δίσκο.
Η συνεργασία του με τον Δημήτρη Μητροπάνο αποφασίστηκε κατά τη διάρκεια μιας τιμητικής γιορτής, που είχε οργανώσει η εταιρία για την επιστροφή του Μικρούτσικου στα μουσικά δρώμενα.
Την εποχή εκείνη στην εταιρία εργαζόταν ο μουσικός παραγωγός Ηλίας Μπενέτος, ο οποίος άκουσε την ξεχασμένη Ρόζα και αποφάσισε να την βγάλει από τη λήθη.
Ο Δημήτρης Μητροπάνος τραγούδησε τη Ρόζα, συνήθιζε να ρίχνει και μερικές στροφές όταν την τραγουδούσε, και όλη η Ελλάδα μαζί του.
Πέρα από τη Ρόζα κι άλλες μεγάλες επιτυχίες που περιλαμβάνονται στον δίσκο όπως το «Πάντα γελαστοί», το «Για μια Ντολόρες».
Η «Ρόζα» έγινε αμέσως επιτυχία, ο δίσκος ήταν από τους πιο εμπορικούς της τελευταίας εικοσαετίας και το συγκεκριμένο ζεϊμπέκικο έκανε πολλούς άντρες να σηκωθούν από την καρέκλα τους και να ρίξουν τις στροφές τους.
Όσο για την ταυτότητα της Ρόζας του τραγουδιού, ο Άλκης Αλκαίος δεν αποκάλυψε ποτέ αν ήταν η εμβληματική επαναστάτρια Ρόζα Λούξεμπουργκ.