Πότε επιτρέπεται το κολύμπι μετά από αρθροσκόπηση ώμου;

Η αρθροσκόπηση ώμου είναι μια ελάχιστα επεμβατική χειρουργική διαδικασία που πραγματοποιείται συχνά για τη διάγνωση και τη θεραπεία μιας ποικιλίας παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων των ρήξεων του στροφικού πετάλου και της αστάθειας του ώμου. Αποτελεί τη βέλτιστη και πιο σύγχρονη λύση στην αντιμετώπιση των χειρουργικών προβλημάτων του ώμου, η οποία μας επιτρέπει να δούμε στο εσωτερικό της άρθρωσης, να διαγνώσουμε και να θεραπεύσουμε έγκαιρα τα προβλήματα της.

«Ξεκίνησε να εφαρμόζεται, αρχικά, σε επαγγελματίες αθλητές και στη συνέχεια σε ολοένα και περισσότερους ασθενείς που ταλαιπωρούνταν από προβλήματα στη συγκεκριμένη περιοχή και δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις καθημερινές τους δραστηριότητες, όπως εργασία, υποχρεώσεις, ή ακόμη και να απολαύσουν τις αγαπημένες τους ασχολίες, όπως η άθληση και συγκεκριμένα η κολύμβηση.

Γι’ αυτό και, πολλοί ασθενείς υποβάλλονται στη συγκεκριμένη χειρουργική επέμβαση για να επιστρέψουν όσο πιο άμεσα είναι εφικτό στην αγαπημένη τους δραστηριότητα, θέτοντας την κοινή ερώτηση: “Πότε μπορώ να επιστρέψω με ασφάλεια στην κολύμβηση;”» αναφέρει ο o δρ Ιωάννης Χ. Φερούσης MD, PhD, Διευθυντής της Ειδικής Ορθοπαιδικής Κλινικής Χειρουργικής Ώμου του MetropolitanHospital.

Ο οποίος παρακάτω αναλύει τα σχετικά με την πάθηση και την αποκατάστασή της, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση της αρθροσκόπησης ώμου, τη διαδικασία αποκατάστασης και τις συνέπειες της κολύμβησης μετά την επέμβαση.

Κατανόηση του ώμου

Η μορφολογία του ώμου είναι μια σύνθετη άρθρωση που κινείται σε πολλαπλά επίπεδα, περισσότερα από κάθε άλλη άρθρωση στο σώμα και γι’ αυτό και είναι ιδιαίτερα επιρρεπής σε τραυματισμούς.

Αποτελείται από τρία οστά, την ωμοπλάτη, το βραχιόνιο και την κλείδα. Από την πλευρά της ωμοπλάτης, η άρθρωση του ώμου διαθέτει μια κοίλη αρθρική επιφάνεια που ονομάζεται ωμογλήνη, ενώ από την πλευρά του βραχιόνιου οστού μια σφαιρική επιφάνεια που ονομάζεται κεφαλή. Ο αρθρικός χόνδρος καλύπτει τόσο την κεφαλή του βραχιόνιου οστού, όσο και την ωμογλήνη, ενώ οι μύες προσφύονται στα οστά με ισχυρές παχύνσεις του συνδετικού ιστού, που ονομάζονται τένοντες. Το στροφικό πέταλο του ώμου, το οποίο παίζει το ρόλο του σταθεροποιητή στην άρθρωση και ευθύνεται για τις στροφικές του κινήσεις, αποτελείται από τέσσερις μύες με τους αντίστοιχους τένοντες: τον υπερακάνθιο, τον υπακάνθιο, τον υποπλάτιο και τον ελάσσονα στρογγυλό. Ενώ τέλος, το ακρώμιο είναι μια προεξοχή της ωμοπλάτης που αρθρώνεται με την κλείδα.

Πώς εφαρμόζεται τεχνική της Αρθροσκόπησης Ώμου;

«Η αρθροσκόπηση έρχεται να δώσει την πιο σύγχρονη απάντηση στα προβλήματα του ώμου, με μία ελάχιστα παρεμβατική χειρουργική μέθοδο. Αυτό αποτελεί τεράστια πρόοδο στην ιατρική χειρουργική, καθώς παλαιότερα, η μόνη θεραπευτική επιλογή ήταν το ανοιχτό χειρουργείο με όλα τα συνακόλουθα που μπορούσε να επιφέρει, όπως τραυματισμούς, οξείς πόνους, πολυήμερη νοσηλεία του ασθενούς και ακινητοποίηση του ώμου για ένα μεγάλο διάστημα.

Στην επέμβαση, ο χειρουργός ξεκινά με τη χορηγία γενικής ή τοπικής αναισθησίας στον ασθενή, πριν εισάγει ένα ειδικό εργαλείο, το αρθροσκόπιο στο σώμα του, μέσω μικρών οπών, περίπου 3-5 χιλιοστών, το οποίο διαθέτει μια μικροσκοπική κάμερα με ισχυρό φωτισμό και είναι συνδεδεμένο με μία ειδική οθόνη υψηλής ανάλυσης, όπου προβάλλεται σε μεγέθυνση 20 φορές περίπου, εξαιρετικά καθαρή και έγχρωμη εικόνα», συνοψίζει ο ιατρός.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα που προσφέρει στο χειρουργό;

• «Του επιτρέπει να εξετάσει προσεκτικά το εσωτερικό της άρθρωσης και να διαγνώσει με μεγάλη ακρίβεια τις όποιες βλάβες, ακόμα και τις πολύ μικρές που συμβαίνουν και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία.
• Να επιδιορθώσει πολύπλοκες ενδαρθρικές και περιαρθρικές βλάβες, όπως αποκατάσταση τενόντων που έχουν υποστεί ρήξη και λύση συμφύσεων, με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένων εργαλείων.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα που προσφέρει στον ασθενή;

• Η επέμβαση, συνήθως, διαρκεί το πολύ μία ώρα, με ελαφριά αναισθησία, ανάλογα με το ιστορικό του ασθενούς, και του επιτρέπει να επιστρέψει ακόμη και την ίδια ημέρα σπίτι του.
• Προσφέρει ηπιότερη, γρηγορότερη και ασφαλέστερη ανάνηψη χωρίς πολλές παρενέργειες.
• Ο κίνδυνος επιπλοκών είναι ελάχιστος.
• Καθώς οι τομές που πραγματοποιούνται είναι πολύ μικρές, ο τραυματισμός στο δέρμα και στους υπόλοιπους υγιείς γειτονικούς ιστούς είναι ελάχιστος, ενώ επιτυγχάνεται και καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.
• Ο μετεγχειρητικός πόνος είναι πολύ μειωμένος, με περιορισμένη χρήση παυσίπονων και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων» εξηγεί ο δρ Φερούσης.

Σε ποιες παθήσεις απευθύνεται;

«Η αρθροσκόπηση εφαρμόζεται σε παθήσεις του στροφικού πετάλου, σε περιπτώσεις που οι μη χειρουργικές θεραπείες αποτυγχάνουν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα, όπως ο επίμονος πόνος και η αδυναμία κίνησης του άκρου. Από την άλλη πλευρά, η αρθροσκόπηση για την αστάθεια του ώμου, η οποία προκύπτει συχνά μετά από τραυματισμούς, κρίνεται απαραίτητη όταν η άρθρωση του ώμου χαλαρώνει και εξαρθρώνεται επανειλημμένα», τονίζει, παραγερνώντας τις παθήσεις στις οποίες βρίσκει πεδίο εφαρμογής η αρθροσκόπηση.

Χαρακτηριστικά, εφαρμόζεται για τις ακόλουθες παθήσεις:

• Τη ρήξη (μερική, πλήρη, μαζική) του στροφικού πετάλου και του τένοντα ώμου
• Το σύνδρομο υπακρωμιακής πρόσκρουσης
• Την ασβεστοποιό τενοντίτιδα
• Τη συμφυτικήθυλακίτιδα
• Τη ρήξη του επιχείλιου χόνδρου της ωμογλήνης
• Την οστεοαρθρίτιδα και τη ρήξη ενδαρθρικού μηνίσκου της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης
• Την πίεση του υπερπλάτιου νεύρου
• Ορισμένα ενδαρθρικά κατάγματα
• Τις κακώσεις του αρθρικού χόνδρου
• Την ύπαρξη ξένων σωμάτων ενδαρθρικά

Η Διαδικασία Αποκατάστασης

Η ανάρρωση από την αρθροσκόπηση ώμου ποικίλλει σημαντικά ανάλογα με την πολυπλοκότητα της διαδικασίας και την πάθηση που αντιμετωπίζει κάθε ασθενής. Γενικά, τα ράμματα αφαιρούνται συνήθως ύστερα από 8-10 ημέρες και οι ασθενείς φορούν ανάρτηση για 1-2 εβδομάδες μετά την επέμβαση, ενώ παράλληλα ξεκινούν φυσικοθεραπεία, για αρχή με ήπιες παθητικές ασκήσεις για την ανάκτηση της κίνησης, ακολουθούμενες από ενεργητικές ασκήσεις και τέλος προπόνηση ενδυνάμωσης.

«Από τις πρώτες κιόλας ημέρες, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει, χωρίς πόνο, στις καθημερινές ασχολίες του, όπως η οδήγηση. Αλλά ακόμη και στις περιπτώσεις που η αποκατάσταση είναι πιο αργή, επιτυγχάνεται με λιγότερους περιορισμούς σε σύγκριση με αυτούς που απαιτούσαν οι παλαιότερες τεχνικές. Και τα μακροχρόνια αποτελέσματα είναι πολύ ικανοποιητικά για τους ασθενείς, χωρίς πόνο και με πλήρη επιστροφή σε καθημερινές και αθλητικές δραστηριότητες.

Στα πρώιμα στάδια της ανάρρωσης, είναι σημαντικό να αποφεύγονται δραστηριότητες που επιβαρύνουν αδικαιολόγητα τον ώμο, συμπεριλαμβανομένης της κολύμβησης. Γιατί αν και η απλή κολύμβηση είναι μια άσκηση χαμηλής επιβάρυνσης για τον ώμο, η έντονη άθληση στο νερό πρέπει να αποφεύγεται για τον πρώτο καιρό και κατ’ ελάχιστο μέχρι την επούλωση των μικρών τομών του δέρματος», επισημαίνει ο ειδικός.

Πώς γίνεται η επιστροφή στην πισίνα ή την θάλασσα;

«Για τους κολυμβητές αναψυχής, μπορεί να είστε σε θέση να επιστρέψετε στην ελαφριά κολύμβηση ήδη από τις 3 εβδομάδες μετά το χειρουργείο, αλλά είναι σημαντικό να ξεκινήσετε αργά και να αποφύγετε τις απότομες κινήσεις.

Η απλή κολύμβηση προτιμάται για τον πρώτο καιρό μετά την επέμβαση και μπορεί να βοηθήσει στην ανάκτηση του εύρους κίνησης. Για αγωνιστικούς κολυμβητές και όσους κάνουν εντατική προπόνηση κολύμβησης, μπορεί να απαιτηθεί μεγαλύτερη περίοδος, πιθανώς έως 4-6 μήνες μετά την επέμβαση. Αυτό δίνει επαρκή χρόνο στον ώμο για να επουλωθεί πλήρως και να ανακτήσει την απαραίτητη δύναμη. Είναι επίσης σημαντικό να επαναφέρετε σταδιακά τον όγκο και την ένταση της προπόνησης, εστιάζοντας στην τεχνική και στις ασκήσεις που είναι φιλικές για τους ώμους, για να ελαχιστοποιήσετε τον κίνδυνο νέου τραυματισμού» συστήνει.

Εξατομικευμένη Προσέγγιση

«Πέρα από τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές, το πραγματικό χρονοδιάγραμμα μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τον ασθενή. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάρρωση περιλαμβάνουν το είδος της χειρουργικής επέμβασης που εκτελείται, την κατάσταση της υγείας του ασθενούς, την ηλικία, το βαθμό βλάβης του ώμου πριν από την επέμβαση και την τήρηση της μετεγχειρητικής αποκατάστασης.

Γι’ αυτό, σε κάθε περίπτωση, η επικοινωνία με τον χειρουργό σας είναι ζωτικής σημασίας κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης, διότι μπορεί να σας παρέχει εξατομικευμένες συμβουλές με βάση την πρόοδό σας και τυχόν συμπτώματα που αντιμετωπίζετε. Ο πόνος ή η ενόχληση κατά τη διάρκεια ή μετά την κολύμβηση, μπορεί να υποδηλώνουν ότι πιέζετε πολύ δυνατά ή πολύ σύντομα τον ώμο σας και μπορεί να απαιτούνται αναπροσαρμογές στο πλάνο αποκατάστασης σας.

Επιπλέον, πρέπει να έχετε στο μυαλό σας πως ακόμη και μετά από μια επιτυχή αποκατάσταση, είναι σημαντικό να συνεχίσετε με ασκήσεις ενδυνάμωσης των ώμων και να διατηρήσετε καλή τεχνική κολύμβησης για να προστατεύσετε τον ώμο σας από μελλοντικά προβλήματα, καθώς και να ελέγχεστε τακτικά, καταλήγει ο δρ Ιωάννης Χ. Φερούσης.

*Η Ειδική Ορθοπαιδική Κλινική Χειρουργικής Ώμου που δημιουργήθηκε το 2023 από τον Δρ. Ιωάννη Φερούση στοMetropolitanHospital, απαρτίζεται από έμπειρους ιατρούς που με σύμμαχο τους την πρωτοποριακή τεχνολογία.  Η νέα Κλινική είναι σημείο αναφοράς για την χειρουργική του ώμου στην Ελλάδα. Συνδυάζει την άνεση και την πολυπαραγοντική υποστήριξη που χρειάζεται κάθε ασθενής για τον ώμο του, προσφέροντας ένα πλήθος ενδεδειγμένων θεραπειών, από την αρθροσκόπηση έως τις βιολογικές θεραπείες, και από την αρθροπλαστική έως την οστεοσύνθεση.